Έλλα Χαττάν ‘η γυναίκα που νίκησε όλους τους άνδρες αντιπάλους της με το σπαθί της

Η Jaguarina

 Του Γεώργιου Ε. Γεωργά

 Όταν είχαν  ξεκινήσει  οι μοντέρνοι  Ολυμπιακοί  αγώνες με αφετηρία την Αθήνα, δεν υπήρχαν  καταγραμμένες καμία γυναίκα ξιφομάχος.  Ωστόσο  υπήρχε μια γυναίκα στην άλλη πλευρά του ατλαντικού ωκεανού που  το  ψευδώνυμο   της  ήταν  Jaguarina που  είχε νικήσει  όσες  μονομαχίες  έκανε ενάντια  σε άντρες, είτε  με ξίφος μονομαχίας  είτε με χρήση broad sword στο όποιο μονομαχούσε  έφιππη.

 Γεννήθηκε  στα 1859  στο Ζανεσβαϊλ του Οχάιο, αυτή  η αινιγματική αθλήτρια ονομάζονταν Έλλα Χαττάν, και ήταν  1^ο απο το  8^ο από τα 10  παΐδια του Γουίλιαμ Χαττάν, ο οποίος ήταν ράφτης και σκοτώθηκε στον Αμερικανικό εμφύλιο.

Η Ελλα μετακόμισε  στο Κλίβελαντ και άρχισε να παίρνει μικρούς ρόλους  ως ηθοποιός στη Νέα Υόρκη, στα Φιλαδέλφεια και αλλού. Ένα μεγάλο μέρος της ζωής της έζησε στο Σικάγο, όπου άρχισε να μελετά τη ξιφασκία έχοντας ως δάσκαλο το συνταγματάρχη Θωμά Μόνστερυ, ο οποίος έδινε μαθήματα ξιφασκίας στο Μανχάταν. Ο συνταγματάρχης είχε μια περιπετειώδη  ζωή μιας και ένα μεγάλο μέρος της ζωής  του ξεκίνησε να ασκείτε με τη πυγμαχία στην Αγγλία και αργότερα στη Γερμανία, ενώ μελέτησε ξιφασκία και σπαθασκία στην Ισπανία και στην Ιταλία, αργότερα έγινε εκπαιδευτής ξιφασκίας στον Ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό. Μετά από τραυματισμό του άφησε την Ρωσία  και πήγε  στη Κομπεχάγη. Δεν έμεινε πολύ εκεί, σε μια μονομαχία  σκότωσε τον αντίπαλο του και δραπέτευσε από τις αρχές πηγαίνοντας στην Αμερική. Εκεί έγινε εκπαιδευτής ξιφασκίας του Αμερικανικού στρατού και πήρε μέρος στον πόλεμο ανάμεσα στην Αμερική και το Μεξικό. Οι περιπέτειες του δε σταμάτησαν εκεί πήγε στη Κούβα και εκπαίδευε το Κουβανικό στρατό, ενώ πήρε μέρος στην επανάσταση  της Νικαράγουα, βρέθηκε στο Μεξικό  όπου καταστράφηκε  οικονομικά και πήγε να βρει τη τύχη του στις δυτικές Ινδίες, εκεί  αφού παντρεύτηκε γύρισε στην Αμερική πήγε στη Νέα Υόρκη  και αργότερα  ίδρυσε στο Σαν Φραντζίσκο μια σχολή ξιφασκίας που αργότερα ονομάστηκε Ολυμπιακός σύλλογος ξιφασκίας.   Η Χαττάν κάτω από αυτό τον δάσκαλο της ξιφασκίας έμαθε τη τέχνη  του σπαθιού. Η δεσποινίδα Χαττάν και το 1886 μετανάστεψε στο Σαν Φραντζίσκο αφήνοντας τον δάσκαλο της. Εκείνη τη περίοδο στη πόλη αυτή γίνονταν μια μεγάλη αναβίωση των ιπποτικών ιδεών και  ήταν πολύ δημοφιλή  τα μυθιστορήματα  τύπου Ιβανόη, ενώ συχνά γινοντουσαν φεστιβάλ  και αγώνες μονομαχίας ανάμεσα  σε μονομάχους που  μονομαχούσαν με σπαθιά αλλά και λόγχες. Όλοι  τους ήταν λοχαγοί  και συνταγματάρχες  του  εμφύλιου  αλλά και βαρόνοι  και ευπατρίδες που  είχαν έρθει από την Ευρώπη στην Αμερική. Όλοι ήταν βετεράνοι πολέμων του 19^ου αιώνα.

 

O συνταγματάρχης Θωμάς Μόνστερυ

Ο μεγαλύτερος πρωταθλητής  αυτών των αγώνων ήταν ο Ντάνκαν Ροςς ο όποιος  ήταν επαγγελματίας  παλαιστής και ξιφομάχος, σε μια περίοδο που ο χαρισματικός  ερασιτέχνης  ήταν ο ιδανικός αθλητής. Ο Ροςς που είχε νικήσει όλους τους αντίπαλους του, αρνήθηκε αυτός αλλά και ο συνταγματάρχης Λένον που ήταν ραϊντζερ του Τέξας να μονομαχήσουν με μια γυναίκα και άφησαν τη πόλη πηγαίνοντας Ανατολικά.

Από τότε η Ελλα που είχε πάρει πια το όνομα Jaguarina, νίκησε όλες τις μονομαχίες είτε στο ξίφος μονομαχίας είτε με χρήση broadsword είτε με σπάθη. Η Ολυμπιακή λέσχη του Σαν  Φραντζίσκο της έδωσαν τιμητικά το χρυσό μετάλλιο στις 20 Μάιου του 1886.

Η μεγαλύτερη νίκη της ήταν όταν μονομάχησε ενάντια στον Οουεν  Νταβις του Αμερικανικού ιππικού. Το ημερολόγιο έγραφε 9 Φεβρουαρίου του 1887 και όλες οι εφημερίδες του Σαν Φρατζίσκο έγραφαν το γεγονός αυτό. Μετά από αυτή  τη μονομαχία κανένας  δε μονομαχούσε μαζί της  για να μην  θιχτεί  η φήμη  του.

Εντελή λίγο καιρό μετά βρίσκετε στη Δυτική ακτή  του Μεξικού. Εκεί δέχτηκε να μονομαχήσει στο Σαν Ντιέγκο με ένα Γερμανό δάσκαλο της ξιφασκίας, τον λοχαγό  Κορνάδο Γιέντεμανν. Στη αρχή μονομάχησαν έφιπποι και τον νίκησε. Μετά η μονομαχία συνεχίστηκε στο  δημοτικό θέατρο. Εκεί μονομάχησαν με ξίφος μονομαχίας (epee) και τον νίκησε και εκεί.

Τα επόμενα χρόνια βρισκόταν πότε στην Ενσενάντα, πότε στο ΣανΝτιέγκο και πότε στο Λος Αντζελες, όπου  μονομαχούσε  έφιππη και πάντα νικούσε. Τότε ξεκίνησε να χάνετε το ενδιαφέρον  του  κοινού να παρακολουθούν έφιππους αγώνες σπαθασκίας με χρήση broadsword, καθώς του  ότι  πάντα νικούσε η χαρισματική αμαζόνα.

Σύντομα γίνονταν αγώνες  και δεν τη καλούσαν σε αυτές να πάρει μέρος. Έτσι σιγά σιγά σταμάτησε τις μονομαχίες και αφού ο ατζέντης της, ο Φρεντ Ενγελχαρντ,  την άφησε ασχολήθηκε  επιτυχώς με το θέατρο. Μετά από χρόνια σταμάτησε να χρησιμοποίει  το ψευδώνυμο της και επανήλθε με το  βαφτιστικό  της όνομα για πρώτη  φορά μετά από 23 χρόνια. Αυτό  ήταν  και τέλος της Jaguarina. Οι μονομαχίες  άνηκαν   στο παρελθόν.

 

Τα μέσα μαζικής ενημερώσεις της εποχής   άρχισαν  να ψάχνουν  το παρελθών της. Το παρελθόν της ως Ελλα Χαττάν  είναι δυσδιάκριτο γιατί έγινε  γνωστή  ως Jagouarina και οι μονές πηγές της ζωής της που έχουμε  είναι από τα ΜΜΕ της εποχής. Έτσι ξέρουμε ότι ο πατέρας της ήταν Άγγλος και η μητέρα της Ισπανίδα, ενώ όταν ήταν  ακόμα νέα είχε πάει στο Μεξικό και υπηρετήσει στο ιππικό! Ενώ ποτέ δεν επέστρεψε στο Οχάιο στο τόπο της γέννησης της.

Ο καθηγητής Λίν Εμερυ του πολυτεχνείου της Καλιφόρνια στη Πομόνα,  είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που έκαναν έρευνα  για την Ελλα Χατταν. Ανακάλυψε ότι ήταν  από τους πιο ακριβοπληρωμένους ξιφομάχους του 19^ου και 20^ου αιώνα, αφού αμείβονταν το εξωφρενικό ποσό  των 1000$ η μονομαχία! Ωστόσο παράλληλα  επιμένει ότι οι μονομαχίες της ήταν ‘στημένες’. Αν όμως αυτό ήταν αλήθεια τότε πολλοί άνθρωποι θα εμπλέκονταν σε αυτό, όπως ατζέντηδες, άλλοι αθλητές, δημοσιογράφοι ακόμα και δικαστές. Από την άλλη πλευρά η μακρόχρονη πορεία της στη ξιφασκία (23 χρόνια), δείχνει το αντίθετο. Η Jaguarina είχε διδαχτεί αρχικά τη χρήση του μαχαιριού(από τσιγγάνους) ,μετά εκπαιδεύτηκε στο ξίφος άσκησης (foil), το rapier,το ξίφος μονομαχίας (epee), τη σπάθη (saber) αλλά και το broadsword από τον  συνταγματάρχη Μόνστερυ. Με άλλα λόγια είχε μια σφαιρική  παιδία για όλα τα ξίφη και τα σπαθιά. Ταυτόχρονα ήταν  εξαίρετη ιππέας σε μια εποχή   που  η ιππασία στις γυναίκες ήταν μόνο για βόλτα.

Η Ελλα Χαττάν ήταν μια ταλαντούχα μαθήτρια του συνταγματάρχη Θωμά Μόνστερυ, όπου ήταν ο μεγαλύτερος ξιφομάχος της Αμερικής στα 1880. Αργότερα άφησε τον δάσκαλο της για να κάνει καριέρα  σαν επαγγελματίας ξιφομάχος έχοντας ως ατζέντη  τον  Φρεντ Ενγκεληαρντ. Αν είχε μείνει  μείνει με τον δάσκαλο της και δεν έφευγε από αυτόν, τότε πολύ πιθανόν να ήταν η πρώτη  μεγαλύτερη  ξιφομάχος χωρίς καμία  αμφισβήτηση.

Το άρθρο εκδώθηκε στο περιοδικό ‘ARTS of WAR’ τεύχος 1